IN:ACT 2022 Bến Kassel từ Lem

“Sở dĩ gọi bài viết này là ‘một trần thuật của kí ức’ vì thật khó để kể lại sự kiện nghệ thuật một cách khách quan với khoảng cách về địa lý và giãn nở của thời gian. Nhưng tôi vẫn muốn vẽ lại cho các bạn coi Liên hoan Trình diễn IN:ACT 2022 tại Bến Kassel [1].

Đội Hay Là chúng tôi cứ nói đùa với nhau rằng buổi trình diễn này như bữa họp mặt họ hàng, từ gia đình bên nội bên ngoại, tới anh chị em tứ phương mới có, cũ có đổ về tựu chung vui. Mỗi người xắn tay một việc, tạo nên bữa tiệc trình diễn bằng sự sẻ chia.

Khi viết recap cho buổi IN:ACT Bến Kassel tôi nghĩ đến việc phác qua một bức tranh. Vậy trông nó sẽ ra sao? Nó giống một bức tranh sinh hoạt với nhiều khung cảnh lẫn lộn, xem chừng không liên quan mà lại đan xen, tồn tại cùng nhau. Tone màu chủ đạo là nâu đất, vàng, xanh lá (mà trong từ điển của tôi nó là màu của quê hương với đất, với dòng sông lẩn phù sa, truyền nối sức sống cho cây mọc ven bờ; là màu của đất nước nông nghiệp tài nguyên phù du; là cảm giác da thịt nhúng ngập trong vùng khí hậu ấm nóng), điểm thêm chất liệu ren, màu hồng của miếng vải pha đầy nilon công nghiệp rẻ tiền.

Trong khung cảnh đó, các tác phẩm diễn ra đồng loạt cùng tựu chung nhau, nhưng nhìn kỹ vẫn thấy những trần thuật cá nhân của mỗi nghệ sĩ.

Mở đầu khi vào cổng: Đinh Thảo Linh ngồi cặm cụi khắc triện trên khoai tây, carrot, cà tím chuẩn bị cho ‘Department of Issuing Marriage Certification’. Bên cạnh là ‘The cheapest’ với một bàn dài bày cỗ đám cưới của cặp đôi Nguyễn Quốc Thành – Phan Đông Thái thiết đãi quan khách món mì tôm. Cùng trên chiếc bàn đó, Kanh (tiếp tục) viết thư tình và mời mọi người cùng viết thư tình để lồng vào một vỏ chăn trắng. Phía sân đối diện, Satsuki Imai mời mọi người hoá thân thành ‘nguyên liệu’ trong ‘Human Sushi’ của cô. Nhạc sống ‘Machine Live’ bởi Tommo tiếp tục chơi. Đi vào bên trong, tại khoảng chơi vơi nối giữa nhà và vườn, Giang Nguyễn mời khách vãng lai tới dịch vụ chuyển hoá kí ức không vui trong lòng thành hình vẽ trên giấy (‘Khổ quá’). Ở một góc vườn, Thuỷ Tiên Nguyễn lần lượt bóc, tách, cắt, phân chia 100 củ hành (‘By the Lake’). Trên nền xanh cỏ cây, bóng dáng chiếc áo dài đỏ của chị Quỳnh Đông thấp thoáng chỗ này, chỗ kia, cùng bài hát “Đường xa ướt mưa” cứ thế lặp đi lặp lại cả tiếng đồng hồ (‘Tình yêu đẹp như MV’). Trở lại căn bếp nhà ưhưh22, nơi cặp đôi sắp cưới vẫn đang tất bật chuẩn bị cỗ mì tôm cho quan khách, trên bàn ăn là chiếc TV chiếu video “Lan còn nhớ hay Lan đã quên”, do Angle Lan biểu diễn. Tại khu restroom, nơi mọi người chỉ vào khi có nhu cầu một mình, Lem TragNguyen đang ngóng nhìn họ tại một khoảng giãn cách nhất định, thông qua một màn hình trực tuyến, chờ đợi một sự giãi bày (‘Rest Conversation’). Hai người bạn ở cùng nhà Trang Hà và Tuyền Lê cũng góp phần vào bữa tiệc với ‘Wedding Ring’ và ‘Speed Nail’.

IN:ACT Bến Kassel khép màn bằng bữa tiệc của những hôn nhân đa dạng, đa chiều, đa lượng dưới sự chứng giám của cây cỏ, thiên nhiên, tình người, với giấy chứng nhận kết hôn đóng dấu củ quả, cùng một túi hành làm quà cưới./.”

[1] IN:ACT 2022 thuộc khối dự án ‘Bến’ của Nhà Sàn Collective trong khuôn khổ Documenta 15, đồng tổ chức bởi Nhà Sàn Collective và Á Space, đồng giám tuyển bởi Vũ Đức Toàn và Vân Đỗ. Sự kiện sẽ diễn ra cả ở hai “bến”: Ngọc Thuỵ (Hà Nội, Việt Nam) và Kassel (Đức). IN:ACT là một Festival Nghệ thuật Trình diễn do Phương Linh và Bill Nguyễn thành lập năm 2010 tại Hà Nội. và điều phối bởi Gabby Miller, IN:ACT 2010 được tổ chức để các nghệ sĩ quốc tế đến hợp tác và giao lưu với các nghệ sĩ Việt Nam trong vòng 5 ngày. Từ năm 2013, do Vũ Đức Toàn và Nguyễn Quốc Thành phối hợp thực hiện. (http://www.nhasan.org/projects/inact)

[2] Chia sẻ của Thảo Linh về nhà ưhưh22, trong bài viết trên page của Á Space đăng ngày 28/8/2022.